Znak towarowy to w dzisiejszym świecie nie tylko wizytówka przedsiębiorcy, ale ważny nośnik informacji i reklamy. Znak towarowy pełni funkcję informacyjną, gwarancyjną i reklamową. Wskazuje on nie tylko źródło pochodzenia produktu czy usługi, ale zakreśla skalę ochrony przysługujących właścicielowi praw. Zgodnie z polskim prawem, uprawniony do znaku towarowego może używać go w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie całej Rzeczypospolitej Polskiej. Właśnie dlatego tak istotne jest posiadanie prawa ochronnego na znak towarowy. Pozwala to właścicielowi oznaczenia na dochodzenie swoich praw i chronienie przed naruszeniem ze strony podmiotów trzecich.
Procedura rejestracji znaku towarowego
Prawo ochronne na znak towarowy można nabyć zgłaszając znak towarowy do ochrony w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej. W podaniu o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, poza informacjami dotyczącymi znaku, takimi jak jego nazwa, odbitka, żądany zakres ochrony w postaci odpowiednich klas towarowo-usługowych i wskazania w ich obrębie oferowanych pod znakiem towarów i świadczonych usług, również dane zgłaszającego.
Zgłaszający posiada prawo ze zgłoszenia znaku towarowego na etapie zgłoszenia (ochrona znaku obowiązuje już od momentu zgłoszenia), a w przyszłości będzie beneficjentem samego prawa ochronnego, już po jego udzieleniu.
Rodzaje znaków towarowych
Po ustaleniu formy prawnej pod jaką prowadzona będzie działalność, z którą związane jest używanie znaku towarowego, warto zastanowić się jaki rodzaj znaku będzie najbardziej jej odpowiadał. Istnieje kilka podstawowych rodzajów znaków, które dzielą się ze względu na podmiot zgłaszający oraz podmioty, które docelowo mają danego znaku używać.
Indywidualny znak towarowy (uprawnionym do tego znaku jest jeden podmiot) może zarejestrować osoba fizyczna i osoba prawna.
Indywidualny znak towarowy przysługuje na rzecz tylko jednego uprawnionego. Znak ten zezwala na używanie znaku towarowego na wyłączność jednemu podmiotowi, na którego rzecz indywidualny znak towarowy został zarejestrowany.
Osoba fizyczna i osoba prawna są podmiotami prawa cywilnego. Co prawda, prawo nie definiuje terminu osoby fizycznej, wiadomo jednak, że każdy człowiek od chwili urodzenia posiada zdolność prawną. Zdolność prawna osoby fizycznej to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Z kolei zdolność do czynności prawnych oznacza, że osoba fizyczna może we własnym imieniu zaciągać zobowiązania i dysponować swoimi prawami. Taką zdolność do czynności prawnych nabywa się po ukończeniu 18 lat. Osoba fizyczna może więc zgłosić znak jako osoba prywatna lub też może prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą, co stanowi najprostszą formą organizacyjną przedsiębiorstwa.
Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Są to:
- spółki prawa handlowego m.in. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółki jawne
- banki
- spółdzielnie
- jednostki samorządu terytorialnego
- fundacje
- uczelnie wyższe
- kościoły
- stowarzyszenia
- związki zawodowe
- partie polityczne.
Oznacza to, że podmioty te mogą być właścicielami znaków towarowych.
Wspólne prawo ochronne (uprawnionych jest kilka podmiotów) może otrzymać więcej niż jedna osoba fizyczna lub więcej niż jedna osoba prawna.
Ze wspólnego prawa ochronnego może korzystać kilka osób, w tym przedsiębiorcy, którzy zgłosili znak towarowy wspólnie, jeżeli używanie takie nie jest sprzeczne z interesem publicznym i nie ma na celu wprowadzenia odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, przeznaczenia, jakości, właściwości lub pochodzenia towarów lub usług.
Należy przy tym pamiętać, że zasady używania znaku towarowego na podstawie wspólnego prawa ochronnego określa regulamin używania znaku przyjęty przez ww. osoby, który należy dołączyć do zgłoszenia znaku. Regulamin precyzuje dodatkowe ustalenia stron, które pozwalają doprecyzować zasady na jakich znak będzie przez nie używany.
Znak towarowy gwarancyjny może być udzielony na rzecz osoby fizycznej lub osoby prawnej (w tym instytucji, organu oraz podmiotu prawa publicznego), która nie prowadzi działalności gospodarczej obejmującej dostarczanie towarów tego samego rodzaju co towary certyfikowane.
Znak towarowy gwarancyjny przeznaczony jest do odróżniania towarów, które zostały certyfikowane przez uprawnionego do tego znaku, w szczególności w zakresie użytego materiału, sposobu produkcji towarów, ich jakości, precyzji lub innych właściwości, od towarów, które nie są w ten sposób certyfikowane. Zasady używania znaku towarowego gwarancyjnego określa regulamin używania znaku.
Jak wynika z powyższego, przed podjęciem decyzji o rejestracji znaku, warto zdecydować o jaki rodzaj znaku towarowego będziemy się ubiegali, w zależności od tego czy oznaczenia będziemy używali indywidualnie czy jednocześnie z innymi podmiotami. Wówczas kluczowe jest sporządzenie regulaminu używania takiego znaku towarowego. Jest to dokument określający zasady równoległego używania znaku towarowego zarejestrowanego na rzecz więcej niż jednego podmiotu (wspólny znak towarowy) lub do używania którego uprawnionych jest więcej podmiotów (wspólne prawo ochronne na znak towarowy, znak towarowy gwarancyjny). Regulamin przewiduje również sankcje za złamanie ustalonych zasad używania, co ma ogromne znaczenie w przypadku potencjalnego konfliktu.
Prawo do logotypu
Kolejną ważną kwestią przed zarejestrowaniem znaku towarowego jest zastanowienie się czy posiadamy prawo do logo, o którego ochronę będziemy się ubiegali. Osoba, która logo stworzyła posiada takie prawo zagwarantowane prawem autorskim – jest w myśl przepisów jego twórcą. Wówczas znak taki można śmiało umieścić w podaniu o udzielenie prawa ochronnego. Natomiast w sytuacji, w której logo dla swojej firmy zamawiamy w agencji brandingowej czy studiu graficznym, przed zgłoszeniem znaku należy zadbać o przeniesienie praw autorskich, będą one bowiem należały właśnie do agencji lub grafika. Dopiero umowa o przeniesieniu majątkowych praw autorskich do znaku sprawi, że będziemy jego pełnoprawnym właścicielem. Wówczas z czystym sumieniem możemy taki znak towarowy zarejestrować, nie obawiając się zarzutu naruszenia czyichś praw autorskich.
Badanie czystości rejestrowej znaku towarowego
Tworząc znak towarowy lub zamawiając jego przygotowanie, a następnie zgłaszając do rejestracji w Urzędzie Patentowym nie możemy mieć pewności, iż podobny lub identyczny znak przeznaczony do oznaczania podobnych lub identycznych towarów i/lub nie został już zarejestrowany. Taka wcześniejsza rejestracja na terenie Polski, Unii lub rejestracja światowa wyznaczająca Polskę lub Unię jako terytorium ochrony, stanowiłaby przeszkodę w skutecznej rejestracji naszego oznaczenia. Można uniknąć takiej sytuacji, dokonując przed zgłoszeniem badania czystości rejestrowej znaku towarowego. Takie badanie polega na sprawdzeniu czy wcześniej podobny znak nie uzyskał ochrony na interesującym nas obszarze. W przypadku zgłoszenia w polskim urzędzie, sprawdzeniu ulegnie terytorium Polski oraz Unii Europejskiej.
Podsumowując, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności oraz rodzaju samego znaku, w roli uprawnionego do zastrzeżenia znaku towarowego może wystąpić zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna. Przed dokonaniem zgłoszenia należy zdecydować, czy chcemy chronić znak towarowy indywidualny, wspólne prawo ochronne, wspólny znak towarowy, czy znak towarowy gwarancyjny, a także czy na pewno posiadamy prawa autorskie do oznaczenia. Warto też sprawdzić czy podobny znak nie został już zarejestrowany. Jeśli nie, możemy przystąpić do przygotowania podania o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. We wszystkich ww. czynnościach, począwszy od doradztwa w kwestii wyboru rodzaju znaku, przygotowania umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych, zbadania czystości rejestrowej znaku i wreszcie przygotowania samego zgłoszenia, a następnie przejścia przez procedurę zgłoszeniową znaku od zgłoszenia do rejestracji możesz uzyskać profesjonalną pomoc kancelarii Brandelaw.